Biyoetik Günleri 6: Hayvan Refahı ve Biyoetik

Hayvanlar üzerinde bilimsel araştırma ve deneylerin ve etik kurulların dayandığı temel bir kaynak olan Avrupa Birliği Direktifi 2010/63’ne göre, “Hayvanlar saygı duyulması gereken içsel bir değere sahiptirler. Hayvanlar üzerinde araştırma ve deneyler bilimsel ve etik kurallar çerçevesinde yürütülmelidir. Bu nedenle, hisseden varlıklar olarak hayvanlara özenle muamele edilmeli ve hayvanların kullanımı sadece insan veya hayvan sağlığına veya çevreye fayda sağlayabilecek alanlarla sınırlandırılmalıdır. Hayvanlardan bilimsel veya eğitim amaçlı olarak yararlanmak yalnızca hayvan kullanımı dışında bir seçeneğin mevcut olmadığı durumlarda düşünülmelidir”. Bu amaçla, Acıbadem Üniversitesi’nde, ACU DEHAM ve Başkanı Doç. Dr. Meltem Kolgazi işbirliğinde, 22 Kasım 2024 günü Hayvan Refahı ve Biyoetik Sempozyumu gerçekleştirildi. Toplantıya Kuzey Makedonya'da St Cyril ve Methodius Üniversitesi'nden Prof. Dr. Vlatko Ilieski ve Acıbadem Üniversitesi Tıp Tarihi ve Etik Bölümü'nden Prof. Dr. Yesim Işıl Ulman konuşmacı olarak katıldılar.  Prof. Ilieski, hayvan refahı kavramını ayrıntılı olarak açıklayarak; insan, hayvan ve çevre (ekosistem) sağlığının birbiriyle bağlantılı ve birbirine etki eden olgular olarak birlikte düşünülmesini savunan Tek Sağlık yaklaşımı üzerinde durdu. 

Prof. Ulman, tüm canlıları, insanları, hayvanları ve çevreyi kapsayan küresel bir girişim olarak, bilimsel gerçekleri etik değerlerle birleştiren bir köprü niteliğindeki biyoetiğin hayvan araştırmalarındaki rolünü ele aldı. Hayvanların bilimsel araştırmalarda kullanılabilmesi için, ancak araştırma etiğine tam olarak uygulayan, 3R Prensiplerine (Replacement, Reduction, Refinement) bağlı kalan; hisseden canlılar olarak hayvanların acı duymaması için tüm önlemlerin alındığı çalışmaların söz konusu olabileceğini vurguladı. Tek Sağlık yaklaşımının hayvan-insan-çevre arayüzündeki sağlık tehditlerini ele almada kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Hisseden canlılar olarak hayvanların biyomedikal araştırmalarda kullanımında bilimsel ilerlemeyi teşvik etmekle, hayvanın esenliğini sağlamak, acı duymasını önleyici özen göstermek arasında denge kurmanın önemine değindi.