UNESCO Türkiye Biyoetik Komisyonu İnsan Hakları ve Biyoetik Açısından Biyolojik Bilimlerde Yeni Gelişmeler Sempozyumu

Acıbadem Üniversitesi ve UNESCO Türkiye Milli Komisyonu iş birliğinde 4 Kasım 2024 günü Acıbadem Üniversitesi Kerem Aydınlar Kampüsü'nde, ''İnsan Hakları ve Biyoetik Açısından Biyolojik Bilimlerde Yeni Gelişmeler Sempozyumu'' düzenlendi. Acıbadem, Koç, Gebze Teknik, Özyeğin ve Nişantaşı üniversitelerinden akademisyenler, etik, felsefe, hukuk, tıp, biyoloji ve halk sağlığı yönleriyle, genomik bilimlerde son gelişmeleri ele aldılar. Sempozyuma akademisyenler, uzmanlar, öğrenciler katıldılar. 

Sempozyum açılış konuşmasında Prof. Dr. Yeşim Işıl Ülman, genomik tıbbı, bir bireyin genomik bilgilerinden, tanı ve tedaviye karar verme sürecinde klinik bakımının bir parçası olarak yararlanılması ile uğraşan yeni gelişmekte olan bir tıp dalı olarak tanımladı. Ülman, genomik tıp uygulamalarında korunması gereken, insan hakları ve onuru temelinde özerklik, aydınlatılmış onam alma, mahremiyet ve özel hayatın gizliliğine saygı, ayrımcılık yapmama, adalet ve eşitliği koruma, bilimsel verilerin insan ve toplum sağlığı ve yararına paylaşılması değerlerini, uluslararası bildirgeler ve örnek olgular bağlamında inceledi. Prof. Dr. Hakan Sedat Orer, Biyolojik devrim çağında sentetik biyolojiyi biyoetik ilkeler ışığında açıklayarak değerlendirdi.  Prof. Dr. Yasemin Alanay, “Nadir Hastalıklar ve Omiks Döneminde Tedaviler” başlıklı konuşmasında, uluslararası ağlarla bağlantılı eylem planı çerçevesinde erken ve hızlı tanı koyma, nitelikli, erişilebilir, yaygın sağlık hizmeti verme ve yenilikçi teknolojileri takip etme unsurlarını vurguladı. Prof. Dr. Uygar Tazebay, “CRISPR temelli genom değişiklik tedavilerinin biyoetik boyutu”nu ayrıntılı olarak ele aldı. 

“Felsefi Açıdan Biyolojik Bilimlerde Yeni Gelişmeler: Simbiyotik Yaşam” başlıklı konuşmasında Dr. Öğretim Üyesi A. Çiğdem Kocaman, biyoteknolojik ilerlemelerin ekosisteme zarar vermeden, sürdürülebilirlik ve sorumluluk ilkeleriyle ele alınması gerektiğini; insanın doğayla simbiyotik bir denge içinde yaşaması için, eğitimin ve çevre etiği, biyoetik gibi disiplinlerin önemini vurguladı. Doç. Dr. Özge Yücel Dericiler “İnsan hakları hukuku açısından biyolojik bilimlerde yeni gelişmeler” başlıklı konuşmasında, genom düzenleme yöntemini, özellikle sağlık hakkı, bilimsel gelişmelerin faydalarından yararlanma hakkı, yaşam hakkı ve özel ve aile hayatına saygı hakkı çerçevesinde inceledi ve yeni norm ve standartlara ihtiyaç olduğuna dikkat çekti. Dr. Öğretim Üyesi İlker Kayı “Halk sağlığı açısından biyolojik bilimlerde yeni gelişmeler” konulu sunumunda, ileri tedavi ve teknolojilerin, özellikle dezavantajlı tüm topluluklara erişilebilir olması; sağlık alanındaki yenilikleri ilerletmek için veri ihtiyacını bireysel gizlilik hakkıyla dengelenmesi; halkın sağlığı ve güvenliğini korurken, yeniliğe uyum sağlayacak kadar esnek fakat koruyucu olacak düzenleyici çerçevelerin oluşturmasına vurgu yaptı.